Cumhuriyet tarihinin en büyük sosyal konut seferberliği başladı. 81 ilde 500 bin konut inşa edilecek. Peki bu evler alıcı için hangi avantajları sunuyor? Hürriyet/Bigpara’nın haberine bu beş avantaj şu şekilde. Gelin birlikte detaylarına bakalım…
1- FİYAT YÜZDE 50 DAHA UCUZ
Açıklanan projede İstanbul’da fiyatlar 1 milyon 950 bin TL ila 2 milyon 950 bin TL arasında değişiyor. Diğer illerde ise 1 milyon 800 bin TL’den başlıyor, 2 milyon 650 bin TL’ye kadar çıkıyor. Bu da gösteriyor ki metrekare satış fiyatı 32-37 bin TL seviyesinde. Bugün konutun metrekare maliyeti ortalama 30 bin TL’ye geldi. Üstelik arsa buna dahil değil. Bir o kadar yük de arsadan gelince özel sektör için maliyet 60 bin TL seviyesine çıkıyor. İşin kârı da hesaba katılınca tüketicinin karşılaştığı rakam daha da yükseliyor. Peki TOKİ ne yapıyor? Arsa maliyeti olmadan ve kâr amacı gütmeden üretim yapıyor. Böylece fiyatlar özel sektöre kıyasla yüzde 40-50 avantajlı hale geliyor. Kıyaslama için bir de satıştaki konutların, yani ikinci elin ortalamasına bakalım. Yapılan araştırmalara göre; ortalama metrekare satış fiyatı ülke genelinde 38 bin TL’yi, İstanbul’da 53 bin TL’yi geçti. Üstelik bu evler sıfır değil, ilan fiyatlarından yola çıkarak yapılan bir hesaplama. Bu da gösteriyor ki sosyal konut projeleri ikinci ele kıyasla da büyük avantaj sunuyor, üstelik yeni ve güvenli bir konut sahibi yapıyor.
2- AİDAT GİBİ TAKSİT
Sosyal konut projelerinde İstanbul’da taksitler 7 bin 313 TL ile 11 bin 63 TL aralığında değişirken, diğer illerde 6 bin 750 TL ile 9 bin 938 TL bandında. Bu da kira gibi taksit fırsatını bir adım öne taşıyor, adeta aidat öder gibi ev sahibi yapıyor. Bu noktada vatandaşın aklına ‘ya taksitlerde fahiş artış olursa’? sorusu gelebilir. Sosyal konutta taksitler yılda 2 kere yapılan memur maaş zam oranına göre artıyor. Ancak bu üst sınır. TOKİ, bu oranın yüksek olması halinde vatandaşı korumak için daha düşük zam yapıyor. Geçmişte bunun örnekleri oldu. Taksitlerin yanında vade ve peşinatta da avantajlar var. Bankada ya da özel sektörde görülemeyecek 20 yıl vade imkânı sunuyor ve yüzde 10 gibi düşük peşinatla dar ve orta gelirlinin konuta erişimi kolaylaştırılıyor.
3-TOKİ İLE GÜVENLİ KONUT
Yaşanan deprem felaketlerinden sonra vatandaş yapı güvenliğini ön plana koymaya başladı. 11 ili etkileyen 6 Şubat depreminde, bölgedeki TOKİ evlerinde yıkım olmaması da kuruma olan güveni tazeledi. Geçmiş yıllarda TOKİ evlerini kalitesiz gibi gören bakış açısı değişti, ‘TOKİ ise sağlamdır’ anlayışı yerleşti. Yeni projeler de TOKİ eliyle inşa edileceği için vatandaş güvenli bir konut satın aldığını bilecek. Yatay mimarideki projelerde binalar zemin artı 4 katı geçmeyecek. Ayrıca konutun yanında yeşil alan, sosyal donatılar da yer alacak.
4- FİYAT VE KİRA ARTIŞI YAVAŞLAYACAK
Kamunun sosyal konut hamlesindeki bir amacı da fiyat ve kira fiyat artışını yavaşlatmak. Yeni projelerle konut arzının artması ve böylece fahiş artışların önlenmesi planlanıyor. Bu, sadece o projelerden ev alacak vatandaş için değil, tüm vatandaşlar için avantaj sağlayacak. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum da önceki gün CNN Türk’te yaptığı açıklamada 81 ilde hem konut fiyatlarını aşağıya çekmek hem kira fiyatlarını düşürebilmek amacıyla bu seferberliğin başlatıldığını söyledi. Cumhurbaşkanı Erdoğan da proje kapsamında ilk kez devlet eliyle kiralık konut üretileceğini belirterek “İstanbul’daki fahiş kira sorununa ilk neşteri biz vurmuş olacağız” ifadelerini kullandı.
5- DEVLETTEN KİRALIK EV
Yüzyılın Konut Projesi kapsamında devlet ilk kez kiralık konut üretecek. İlk etapta İstanbul’da 15 bin konut hayata geçecek. Hatta inşaatlar başladı… Dünyada örnekleri olan, Türkiye’de ilk kez denenen model birçok kesime fayda sağlayacak. Şöyle ki; Mesela yeni evlenen bir çift ev alana kadar uygun fiyatla bu evlerde kalabilecek, evi kentsel dönüşüme giren ve geçici bir süre kiralık ev arayan aileler yine bu evlerden faydalanacak, henüz ev sahibi olamayan memur, asgari ücretli yine devletin kiracısı olabilecek… Bu model için TOKİ bir kiralama sistemi kuracak. Evler satıştaki konutlarda olduğu gibi dar gelirli ailelere kurayla kiralanacak. Bu konutlarda 3 yıllığına kiralama yapılacak ve 3 yılın bitmesiyle yeni kira bedeli belirlenecek. Kira artışı da yine memur zammı oranında yapılacak. Kiralar da bölge rayicinin yarısı kadar olacak. Örneğin; Başakşehir’de 2+1 evin ortalama kira bedeli 30 bin TL ise, bu evlerde 15 bin TL’ye çekilecek. Özetle, belli dönemlerde vatandaş ucuz kiralık ev ile nefes alacak, bu sürede belki evini almak için bir fırsat yaratacak. Ya da riskli evde yaşayan ama yüksek kira bedelleri nedeniyle kentsel dönüşüme mesafeli duran kesim, daha rahat dönüşüm kararı verebilecek.
