Don ve kuraklık sonrası yüksek sıcaklıklar narenciye üreticisini zorluyor, fiyatlarda gevşeme beklenmiyor

Kış mevsiminin başlıca meyvesi olan narenciye grubunda bu yıl sofra tatsız olacak. Portakal ve mandalinada yüzde 30-50 arası bölgesine göre rekolte düşüşü beklenirken, limonda ise kaybın yarı yarıya olacağı öngörülüyor. Henüz hasat başlamadan depodan gelen limonların son sürümlerinde marketlerde limonun kilo fiyatı 160-200 lira arasında değişiyor. Önceki gün yeni yazlık cins limonda başlayan hasadın fiyatları bir miktar gevşeteceği öngörülürken, özellikle yüksek sıcaklıktan dolayı oluşan zararın etkisiyle fiyat düşüşü öngörülmediği belirtiliyor. İklim kaynaklı sorunlar bu yıl pek çok üründe ‘kayıp yıl’yaşatıyor. Türkiye’de nisan ayında yaşanan kar yağışı ve ani düşen hava sıcaklıkları pek çok bölgede zirai don yaşanmasına neden oldu. Özellikle tarlada bahçede çiçek açan meyve ağaçları çok büyük kayıplar yaşadı. Erik, kiraz, şeftali, kayısı gibi yaz meyvelerinin yanı sıra kış meyveleri de büyük zarar gördü. Ardından bölgelerde devam eden kuraklık ve yüksek hava sıcaklığı da ürünlerde kayıplar oluşturdu; kaliteyi düşürdü. Kış mevsiminde özellikle narenciye gurubu ve elmada yüksek fiyatların sürmesi beklenirken, verimin de kalitesinin düşük olacağı görülüyor.

YAĞIŞ YETERSİZ, HAVA SICAK

Milliyet’ten Duygu Erdoğan’ın haberine göre, önemli narenciye üretim merkezlerinden Çukurova Bölgesi bu dönemde büyük sorunlar yaşamaya devam ediyor. Kozan Barajı’nda, bu yıl yağışların yetersiz kalması nedeniyle su seviyesi kritik düzeylere gerilerken, aynı zamanda yüksek sıcaklık ortalamaları olgunlaşma aşamasında olan ürünleri yakıyor. Ziraat Mühendisi Barış Kurtaran, “Bu yıl don nedeniyle ağaçlarımızda ciddi meyve kaybı yaşadık. Bunun üzerine küresel iklim krizinin de etkisiyle ciddi bir kuraklık problemi ortaya çıktı. İki temel sıkıntımız var. Biri dondan etkilenen ağaçların kendini yenileyememesi, diğeri ise meyve veren ağaçların meyveyi büyütememesi” dedi.

Yüreğir Ziraat Odası Başkanı Mehmet Akın Doğan, iklim temelli sorunların tarla için büyük tehdit olduğunu; yüksek sıcaklıkların narenciyeye yanık zararı verdiğini söyledi.

Yüreğirli çiftçilerden İbrahim Dardoğan da aşırı sıcakların kaybı artırdığını anlatırken, “Meyveler çürür hale geldi. Allah bütün çiftçilerimize yardım etsin. Bu sıcaklardan yanan ürünler rekolteyi düşürecek. Daha önce bu kadar büyük bir afet olmamıştı” şeklinde konuştu.

YÜZDE 50 DÜŞÜŞ BEKLENİYOR

Özellikle önemli üretici bölgelerden Ege Bölgesi ile Akdeniz hattında Mersin, Antalya, Adana’da narenciye üretiminde beklenen düşüşe dikkat çeken Tarım Yazarı Ali Ekber Yıldırım, “Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği, 2025 Yılı Turunçgil (Narenciye) Rekolte Tahmin Raporu’nu yayınladı. Yapılan tahmine göre limon, portakal, mandarin üretimi geçen yıla göre azalacak. Özellikle limon üretiminde yüzde 50’nin üzerinde düşüş bekleniyor. Bu nedenle kış meyvelerinde de fiyatlar yüksek seyretmesi bekleniyor. Zirai don nedeniyle kiraz, vişne, kayısı, şeftali gibi bir çok üründe üretimin ciddi olarak azalması fiyatların artmasına ve özellikle dar gelirli kesimin karpuz dışında yaz meyvesi tüketemediği 2025 yılında öyle görünüyor ki kış meyvelerinde de fiyatlar pek düşük olmayacak” dedi.

İHRACATÇILAR TEHLİKEYE DİKKAT ÇEKTİ

İklim krizi, Ege Bölgesi narenciye üretiminde etkisini net biçimde gösterdi. Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği’nin; İzmir, Muğla ve Aydın Tarım ve Orman İl Müdürlüğü uzmanları iş birliğinde hazırladığı ‘Ege Bölgesi Turunçgil Rekolte Tahmin Raporu’na göre 2025 yılında Muğla 155 bin 405 ton, Aydın, 147 bin 805 ton, İzmir 133 bin 779 ton ve Balıkesir 12 bin 496 ton narenciye rekoltesi bekliyor. Ege Bölgesi’nde üretiminde en az sorun yüzde 16’lık kayıpla mandalinada bekleniyor. Rekoltenin portakalda yüzde 34, limonda ise yüzde 50 düştüğü hesaplandı. Bölgede toplam rekolte kaybının ise yüzde 34 olacağı belirtiliyor. Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkan Yardımcısı ve Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Başkanı Hayrettin Uçak, ürünlerin kalitesinin ihracata uygun olmasının tek teselli kaynağı olduğunu vurguladı.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) da 2025 yılına ait ‘Bitkisel Üretim 1. Tahmini’nde, turunçgil meyvelerinde yaşanacak kaybı gösterdi. Buna göre ülke genelinde, portakalda yüzde 12.4, limonda yüzde 20.9 oranında üretim azalışı öngörüldü.

patronlardunyasi.com